กระสายยา

กระสายยา คือ น้ำหรือของเหลวที่ใช่สำหรับละลายยา

โดยมีวัตถุประสงค์ดังนี้
1) เพื่อให้ กลืนยาง่าย ไม่ฝืดหรือติดคอ และช่วยแต่งให้มีรส สี กลิ่น น่ารับประทาน
2) เพื่อช่วยให้ยามีฤทธิ์ตรงต่อโรค นำฤทธิ์ยาให้แล่นเร็ว ทันต่ออากาศของโรค
3) เพื่อเพิ่มสรรพคุณของยา ให้มีฤทธิ์แรงขึ้น หรือให้มีฤทธิ์ช่วยตัวยาหลัก ในการรักษาอาการข้างเคียง

น้ำกระสายยาแก้โรคต่างๆ
1) แก้อาเจียน ใช้ลูกยอหมกไฟ ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา หรือเอาลูกผักชีและเทียนดำ ต้มเอาเป็นกระสายยา
2) แก้อาเจียนเป็นเลือด เอาว่านหอยแครง หรือเปลือกลูกมะรุม รากส้มซ่า ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
3) แก้ท้องเดิน เอาเปลือกต้นมะเดื่อชุมพร ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
4) แก้บิด เอากะทือ หรือไพล หมกไฟ ฝนกับน้ำเป็นกระสายยา
5) แก้กินผิดสำแดง (อาหารเป็นพิษ) เอาเปลือกแคแดง ต้มน้ำเป็นกระสายยา หรือเอาทับทิมทั้ง 5 ต้มกับน้ำปูนใส เอาน้ำเป็นหระสายยา
6) แก้หอบ เอาใบทองหลางใบมน ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
7) แก้สะอึก เอารากมะกล่ำเครือ ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
8) แก้ไข้เชื่อมมึน เอาน้ำดอกไม้ เป็นกระสายยา
9) แก้ไข้มัว เอาน้ำจันทน์เทศ เป็นกระสายยา
10) แก้ไข้เพ้อคลั่ง เอาใบมะนาว 108 ใบ ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
11) แก้ไข้ระส่ำระส่าย เอารากบัว ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
12) แก้สวิงสวาย เอาน้ำซาวข้าว เป็นกระสายยา
13) แก้สะบัดร้อนสะบัดหนาว เอาน้ำมูตร เป็นน้ำกระสายยา
14) แก้เบื่ออาหาร เอาลูกผักชีลา ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
15) แก้น้ำลายเหนียว เอาเทียนดำห่อผ้า ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
16) แก้ขัดเบา เอากาฝากมะม่วง ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
17) แก้นอนไม่หลับ เอารากชุมเห็ดไทย ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
18) แก้กินอาหารไม่รู้รส เอาโกฐหัวบัว ชะเอมเทศ ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
19) แก้ทรางขึ้นทรวงอก เอาผักเสี้ยนผี ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
20) แก้เด็กเป็นลมชัก เอาตะไคร้ ใบสะระแหน่ บดละลายน้ำดอกมะลิ เป็นกระสายยา
21) แก้กระหายน้ำ เอาเมล็ดมะกอกเผาไฟ แช่น้ำเป็นกระสายยา
22) แก้อกแห้งชูกำลัง เอาน้ำผึ้ง เป็นกระสายยา
23) แก้อ่อนเพลียบำรุงกำลัง เอาน้ำข้าวเช็ด รังนกนางแอ่น ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
24) ทำให้มีกำลัง เอาน้ำนมสัตว์ เป็นกระสายยา
25) ขับลมให้แล่นทั่วกาย เอาน้ำส้มสายชู เป็นกระสายยา
26) ชูกำลังชื่นใจ เอาน้ำตาล ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
27) แก้ไข้หวัดไอ เอาลูกมะแว้ง คั้นเอาน้ำผสมเกลือ เป็นกระสายยา
28) แก้เสมหะแห้ง เอาน้ำมะนาว ผสมเกลือ เป็นกระสายยา
29) แก้ลมจุกเสียด เอาข่า ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
30) แก้ท้องขึ้น เอากะเพรา ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
31) กระทุ้งพิษไข้ เอารากผักชี ต้มเอาน้ำเป็นกระสายยา
32) แก้ชีพจร เอารากกะเพรา ฝนกับน้ำดอกมะลิ เป็นกระสายยา

ถ้าหากยาขนานใดไม่ได้แจ้งกระสายยาไว้ ให้ใช้น้ำสุกสะอาดเป็นกระสายยา